Ekranlar başına geçip de bir Göbeklitepe belgeseli izlediğinizi hayal edin. İşte tam da öyle bir belgeselin metinsel halini sizler için sunduğumuz bu içeriğimiz, Göbeklitepe tarihi ve bu bölgenin tüm güzelliklerini sizlere sunacaktır. Bu bölge, 2018 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine dahil olmuş ve Kültür Bakanlığımız da 2019 yılını “Göbeklitepe Yılı” ilan etmiştir. Burada, ortalama çapı 30 metre olan 20 adet yuvarlak ve oval yapı bulunmaktadır. Bu yapıların orta kısmında ise 2 adet “T” şeklinde ve 5 metre yüksekliğinde kireçtaşından bağımsız sütunlar yer almakta. Göbeklitepe yapılarının daha iç kısmına baktığımızda ise iç duvarlarda daha küçük sütunların yer aldığını görüyoruz. Ve buraya gelen herkes, Göbeklitepe’nin kendileri için sunduğu ve çok eski tarihlere uzanan o yaşantıyı en yoğun şekilde hissetmektedir. O halde biz de sözü daha fazla uzatmadan, dilerseniz direkt olarak Göbeklitepe hakkında bilgiler verdiğimiz içeriğimizin detaylarına geçelim.
Göbeklitepe Ne Zaman Bulundu?
Göbeklitepe yüzey araştırmasının her ne kadar 1963 yılında İstanbul ve Chicago Üniversiteleri tarafından yapıldığı söylense de asıl resmi keşif işlemi, 1994 yılında Alman arkeolog Klaus Schmidth tarafından gerçekleştirilmiştir.
Alman arkeolog tarafından yapılan keşif işlemlerinden önce, bu bölgede bulunun tarla sahibi Mahmut Kılınç adlı kişinin 1983 yılında toprağı sürerken denk geldiği taşı alarak Şanlıurfa müzesine götürmesi de yine Göbeklitepe’ni keşfi açısından önemli gelişmeler arasında gösterilmektedir. Ancak buna rağmen o dönemin müze yetkilileri, bu taşın önemini tam olarak kavrayamamakla birlikte, Göbeklitepe’nin keşfi de hiçbir şekilde hızlandırılmamıştır.
Bu olaydan 11 yıl sonra, az önce de bahsettiğimiz gibi Alman arkeolog Klaus Schmidth tarafından yapılan araştırmalarda, gerçekten de insanı hayrete düşüren bulgulara rastlandı. Burası, toplamda 15 metre yüksekliğinde, 300 metre çapa sahip bir alanı kapsıyordu. Ve henüz ilk araştırmalarda bile 20 farklı daire içerisinde toplam 200’den fazla sütun bulunduğu, bu sütunların her birinin de 6 metre yükseklik ile 10 ton ağırlığa sahip olduğu saptanmıştır.
Göbeklitepe Nerede?
Şanlıurfa şehrimizin sınırları içerisinde yer alan Göbeklitepe, şehir merkezinin yaklaşık 18 metre kuzeydoğusundaki Örencik Köyüne çok yakın bir mesafededir.
Göbeklitepe’ye Nasıl Gidilir?
12 bin yıllık kültür merkezi olan Göbeklitepeye gitmek için öncelikle özel araçlarınızı kullanarak bu bölgenin hemen yanına kadar kolaylıkla gelebilirsiniz. Buraya gelmek için toplu taşıma aracını kullanmak isteyen misafirler ise Şanlıurfa şehir merkezinde bulunan Abide Durağına giderek, buradan kalkan 100 numaralı otobüslere binip, Göbeklitepe’ye direkt olarak ulaşım sağlayabilmektedir.
Göbeklitepe Giriş Ücreti 2024
Göbeklitepe giriş ücreti 2024 yılı için 450TL’dir. Size belirtmek isteriz ki; Göbeklitepe’de Müzekart geçerlidir. Müze kart sahibi olarak burayı yılda 2 defa ücretsiz bir şekilde ziyaret etmeniz mümkün. Ayrıca öğrenci ve öğretmenler için herhangi bir giriş ücreti talep edilmediği bilgisini de sizlerle paylaşmak isteriz.
Göbeklitepe ziyaret saatleri ise şu şekildedir;
- Nisan ile Ekim ayları arasında; 08:00 – 19:00
- Ekim ile Nisan ayları arasında; 08:00 – 17:00
Tarihin sıfır noktası olarak tanımlanan Göbeklitepe’yi tam anlamıyla gezip görmeniz, yaklaşık olarak 1 saatlik sürenizi alacaktır. Aslında burası çok geniş bir bölgeyi kaplamakla birlikte, bu genişçe bölgenin sadece küçük bir kısmı halk ziyaretine açıktır. Diğer kısımlarında ise kazı ve çalışmalar, büyük bir hassasiyetle sürdürülmektedir.
Göbeklitepe’nin Tarihi
Göbeklitepe tarihi, 12 bin yıllık köklü bir geçmişe dayanmaktadır. Burası, tarihi anlamda o kadar köklü bir yer ki; Mısır’da bulunan ve Dünyanın 7 Harikasından biri olarak gösterilen Mısır Piramitlerinden bile tam 7 bin 500 yıl daha önce inşa edilmiştir. Göbeklitepe tarihini araştırdığımızda, bu bölgenin aslında sanıldığı gibi tapınak veya da sığınak olarak kullanılmadığını öğrenmekteyiz. Ancak buranın bir ibadet alanı olduğu yönündeki hipotezlerin oldukça ikna edici seviyelerde olduğunu söyleyebiliriz. Ve bu hipotezlerin kanıtlanması durumunda ise dünyanın en eski ibadet yeri Göbeklitepe olacak. Bu durum, bizlerin şu düşüncelere dalmasına sebebiyet vermekte; insanlık, 12 bin yıl önce bile dini ve bu denli bir karmaşıklıkta yapı inşa etmeyi başarıyorsa, elbette ki bunun çok daha öncesi de vardır.
Göbeklitepe’nin inşa edilme sebebi olarak gösterilen bir diğer hipotez de tarım sektörüdür. Yani araştırmalar sonucunda, insanların ya tarım ya da ibadet için ilk olarak burada yerleşik hayata geçip yaşam sürdüğünü tahmin edilmekte. Bölgeye gelerek tam 100 bin kemik yapısını inceleyip araştırmalar yapan arkeolog Joris Peters, hayvan kemikleri üzerinde kesik izleri ile kıymık uçları olduğunu tespit etmiştir. Ve tüm bunlar da bize gösteriyor ki o zamanın Göbeklitepe halkı, birbirinden farklı kesici ve delici alet kullanarak hayvan avlıyorlardı.
Her ne kadar, genel itibariyle öyle değil dense bile yine de bazı araştırmacılar, buranın bir ibadet yeri veya tarım alanından çok, sığınak olarak kullanıldığını belirtmektedir. Bu yöndeki hipotezlere göre de o dönemde yaşayan kişiler belirli zamanlarda uzak bölgelere göç ediyor, bu göç sırasında ise Göbeklitepe’yi bir sığınak olarak kullanıyordu.
